Śruta sojowa to produkt uboczny uzyskiwany w procesie ekstrakcji oleju sojowego z nasion soi. Jest to bogate źródło białka, które jest szeroko stosowane w paszach dla zwierząt, zwłaszcza w hodowli bydła, drobiu i trzody chlewnej.

Śruta sojowa zawiera również niezbędne aminokwasy, co czyni ją cennym składnikiem w diecie zwierząt. Dzięki wysokiej zawartości białka (około 44-48%) jest jednym z najpopularniejszych komponentów paszowych na świecie.

Stosowanie śruty sojowej w żywieniu zwierząt pozwala na uzyskanie dobrych przyrostów masy ciała oraz optymalne wykorzystanie paszy. Jest szczególnie ceniona w żywieniu drobiu i świń ze względu na doskonały profil aminokwasowy.

Śruta rzepakowa to produkt uboczny uzyskiwany w procesie tłoczenia lub ekstrakcji oleju z nasion rzepaku. Podobnie jak śruta sojowa, jest to bogate źródło białka, które znajduje zastosowanie głównie w paszach dla zwierząt, szczególnie w hodowli bydła, trzody chlewnej i drobiu.

Śruta rzepakowa charakteryzuje się wysoką zawartością białka (około 32-38%) oraz korzystnym profilem aminokwasów, co czyni ją atrakcyjnym składnikiem w diecie zwierząt hodowlanych. Dodatkowo, jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym i paszowym, ze względu na swoje właściwości odżywcze i korzystny stosunek cenowy w porównaniu do innych źródeł białka.

W porównaniu do śruty sojowej zawiera mniej białka, ale jest tańsza i stanowi dobre uzupełnienie diety zwierząt gospodarskich. Ważne jest jednak odpowiednie zbilansowanie dawki, ponieważ śruta rzepakowa zawiera związki antyżywieniowe, które w nadmiarze mogą negatywnie wpływać na zdrowie zwierząt.

Tryptofan w paszach to aminokwas egzogenny, który musi być dostarczany z pożywieniem, ponieważ organizm zwierzęcia nie potrafi go sam wytworzyć.

Rola tryptofanu:

• Jest niezbędny do prawidłowego wzrostu, funkcjonowania układu nerwowego i produkcji serotoniny (neuroprzekaźnika wpływającego m.in. na nastrój i apetyt).
• Działanie w paszach: Dodawany jest często jako dodatek paszowy, szczególnie w żywieniu świń i drobiu, aby poprawić:
  • Przyrosty masy ciała,
  • Efektywność wykorzystania paszy,
  • Zachowanie zwierząt (mniej agresji, np. przy ogonach u świń),
  • Odporność organizmu.

W skrócie: tryptofan w paszach to składnik, który wspomaga rozwój, zdrowie i zachowanie zwierząt hodowlanych. Jest szczególnie ważny w żywieniu świń, gdzie jego niedobór może prowadzić do agresji i kanibalizmu.

Walina w paszach to również aminokwas egzogenny, czyli taki, którego organizm zwierzęcia nie potrafi samodzielnie syntetyzować i musi go otrzymywać z pożywieniem.

Rola waliny w paszach:

• Budulec białek: Jest jednym z trzech aminokwasów rozgałęzionych (BCAA), obok leucyny i izoleucyny — ważnych dla wzrostu i regeneracji mięśni.
• Energia dla mięśni: Uczestniczy w metabolizmie energetycznym, szczególnie w tkance mięśniowej.
• Poprawa efektywności paszy: Odpowiedni poziom waliny w paszy wpływa na:
  • Lepsze przyrosty masy ciała,
  • Wyższe wykorzystanie składników odżywczych,
  • Ograniczenie zużycia białka ogólnego w mieszankach (można zmniejszyć ilość droższych surowców białkowych).

W praktyce:

• Walina jest ważna szczególnie w żywieniu drobiu i trzody chlewnej.
• Czasem dodaje się ją syntetycznie do paszy, gdy naturalne surowce nie zawierają jej wystarczająco.
• Jej optymalny poziom w paszy pozwala na osiągnięcie lepszych wyników produkcyjnych przy niższych kosztach żywienia.

DL-metionina w paszach to syntetyczny aminokwas – dokładniej postać metioniny, która zawiera obie formy izomerów: D- i L-.

Co to jest metionina?

• To aminokwas egzogenny – zwierzęta muszą go otrzymywać z pożywieniem.
• Pełni ważną rolę w syntezie białek, wzroście, funkcjonowaniu wątroby i detoksykacji organizmu.
• Jest też prekursorem cysteiny i uczestniczy w tworzeniu ważnych związków, takich jak glutation (przeciwutleniacz).

DL-metionina:

• Składa się z:
  • L-metioniny – forma biologicznie aktywna, wykorzystywana bezpośrednio przez organizm,
  • D-metioniny – organizm przekształca ją w L-metioninę i wtedy może wykorzystać.
• Dzięki temu DL-metionina jest tańszym i skutecznym źródłem metioniny w paszach.

Po co się ją dodaje?

• Aby uzupełnić niedobory metioniny w paszach, szczególnie w dietach opartych na zbożach (które mają mało tego aminokwasu).
• Poprawia:
  • Przyrosty masy ciała,
  • Efektywność wykorzystania paszy (FCR),
  • Jakość mięsa i piór (u drobiu),
  • Ogólne zdrowie i odporność.

Metionina jest często pierwszym ograniczającym aminokwasem w żywieniu drobiu, co oznacza, że jej brak jako pierwszy hamuje wzrost – dlatego DL-metionina jest bardzo powszechnym dodatkiem w paszach.

Chlorek choliny 60% w paszach to dodatek paszowy, który dostarcza cholinę – bardzo ważną substancję wspomagającą metabolizm, rozwój i zdrowie zwierząt.

Co to jest cholina?

• To substancja witaminopodobna, często zaliczana do witamin z grupy B (czasem nazywana witaminą B4).
• Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania komórek – szczególnie wątroby, mózgu i układu nerwowego.
• Bierze udział w:
  • Metabolizmie tłuszczów (zapobiega stłuszczeniu wątroby),
  • Syntezie neuroprzekaźników (np. acetylocholiny),
  • Transportowaniu tłuszczów w organizmie.

Co znaczy "60%"?

• Chlorek choliny 60% oznacza, że w tym dodatku 60% stanowi czysta cholina, a reszta to nośniki lub inne substancje pomocnicze (np. krzemionka, nośniki organiczne).

Dlaczego dodaje się go do pasz?

• Wspomaga wzrost i poprawia wykorzystanie paszy,
• Chroni wątrobę zwierząt przed stłuszczeniem – szczególnie ważne u brojlerów i loch,
• Poprawia rozmnażanie (płodność, jakość jaj u drobiu),
• Wspomaga układ nerwowy.

W jakich gatunkach się go stosuje?

• Drób – głównie brojler, nioski,
• Trzoda chlewna – lochy (na poprawę mleczności, rozrodu), prosięta,
• Bydło, ryby, zwierzęta futerkowe – także korzystają z dodatku choliny.

Arginina w paszach to aminokwas, który odgrywa bardzo ważną rolę w metabolizmie, wzroście i odporności zwierząt. Choć niektóre zwierzęta potrafią ją syntetyzować, to w praktyce dla wielu gatunków – szczególnie młodych – jest ona aminokwasem warunkowo egzogennym, czyli musi być dostarczana z pożywieniem.

Rola argininy w organizmie zwierząt:

• Budulec białek – potrzebna do syntezy tkanek, mięśni.
• Produkcja tlenku azotu (NO) – reguluje krążenie krwi, rozszerza naczynia, poprawia ukrwienie tkanek.
• Udział w detoksykacji – szczególnie w cyklu mocznikowym (usuwanie amoniaku z organizmu).
• Wspomaga odporność – stymuluje aktywność limfocytów.
• Poprawia rozród – wpływa na jakość nasienia i funkcjonowanie narządów płciowych.

Dlaczego dodaje się argininę do pasz?

• U prosiąt i drobiu organizm nie produkuje jej w wystarczających ilościach – trzeba ją suplementować.
• Poprawia:
  • Wzrost i przyrosty masy ciała,
  • Funkcjonowanie układu odpornościowego,
  • Wydajność rozrodu (np. większe mioty u loch, lepsze zapłodnienie),
  • Stan zdrowia jelit.

Arginina jest szczególnie ważna w okresie intensywnego wzrostu zwierząt oraz w okresie reprodukcji. Jej odpowiedni poziom w paszy może znacząco poprawić wyniki produkcyjne w hodowli.

Fosforan jednowapniowy (MCP – monokalcyjny fosforan) w paszach to mineralny dodatek paszowy, który dostarcza fosfor i wapń – dwa kluczowe pierwiastki dla zdrowia i wzrostu zwierząt.

Skład:

• Zawiera ok. 22% fosforu (P) i 16–18% wapnia (Ca) (dokładna zawartość zależy od jakości produktu).
• Jest dobrze przyswajalny przez zwierzęta, szczególnie w porównaniu do tańszych źródeł fosforu (np. fosforanów trójwapniowych).

Dlaczego się go stosuje?

1. Fosfor:
   • Niezbędny do rozwoju kości i zębów,
   • Bierze udział w przemianach energetycznych (np. ATP),
   • Wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego.
2. Wapń:
   • Odpowiada za strukturę kości i zębów,
   • Wspiera skurcze mięśni, krzepliwość krwi, aktywację enzymów.

Zastosowanie:

• Drób, trzoda chlewna, bydło, ryby – wszystkie gatunki potrzebują MCP, zwłaszcza młode, rosnące osobniki.
• Pomaga zrównoważyć stosunek Ca:P w mieszankach paszowych (zwykle dąży się do stosunku 1,5–2:1 dla większości zwierząt).

Dlaczego nie wystarczy fosfor z roślin?

• Fosfor w roślinach (np. zbożach, śrutach) jest głównie w postaci fitynianów, które są słabo przyswajalne.
• MCP dostarcza fosfor w formie łatwo dostępnej biologicznie.

Fosforan jednowapniowy jest szczególnie ważny w żywieniu drobiu i świń, gdzie zapotrzebowanie na fosfor jest wysokie, a jego biodostępność z pasz roślinnych ograniczona.

Tlenek magnezu (MgO) w paszach to dodatek mineralny, który dostarcza magnez – jeden z najważniejszych pierwiastków dla prawidłowego funkcjonowania organizmu zwierząt.

Co to jest tlenek magnezu?

• Związek chemiczny o wzorze MgO,
• Zawiera ok. 50–55% czystego magnezu,
• Ma formę białego lub szarawego proszku,
• Jest stosunkowo tani i stabilny w mieszankach paszowych.

Dlaczego magnez jest ważny?

• Wspomaga pracę mięśni i układu nerwowego,
• Uczestniczy w przemianach energetycznych (np. w produkcji ATP),
• Wzmacnia kości i zęby,
• Pomaga utrzymać równowagę elektrolitową i kwasowo-zasadową,
• Wspiera odporność i płodność.

Po co dodaje się tlenek magnezu do pasz?

• Uzupełnia niedobory magnezu, które mogą wystąpić w diecie (szczególnie przy paszach ubogich w Mg lub przy szybkich przyrostach),
• Zapobiega:
  • Tężyczce pastwiskowej (hipomagnezemii) u bydła,
  • Skurczom mięśni, nerwowości, problemom z układem nerwowym,
• Wpływa korzystnie na trawienie i ogólną kondycję zwierząt.

Kiedy się go stosuje?

• Szczególnie w żywieniu przeżuwaczy (krowy, owce) – np. na wiosnę, gdy młoda trawa ma mało Mg,
• Także w paszach dla trzody chlewnej i drobiu – jako źródło magnezu lub składnik